Hoy
sábado 14 comenzamos recordando que el 21 de Marzo, próximo
sábado será el Día Internacional de la Poesía, propusimos
llevar los versos que queramos y si el tiempo y el ánimo nos lo
permiten llevarlos al borde del mar y lanzarlos al viento.
Miguel
Ángel acompañó la mañana con versos propios: Mis ojos sólo
quieren verte a ti en el horizonte de nuestros días. Preciosos
versos de amor.
Después
hicimos un viaje por las distintas emigraciones gallegas, recordando
las grandezas y miserias de estos momentos que nos llevaron por el
mundo.
Emigrar
Fragmento
de la nota de Diego E Barros, publicada en la Revista Highway
Foto de Alberto MArtí - Adceuses - A Coruña 1957 |
"No
hay nada de malo en marcharse, más
allá
de la despedida, un agujero en el fondo del corazón que solo cura el
día a día. Lo jodido es volver. El que se ha ido vive en un limbo
que dista mucho de ser de los justos. Una especie de cuenta atrás
hasta la próxima vez que se abre con la puerta de llegadas en el
aeropuerto. Entretanto un no-tiempo. La vida desde la distancia hasta
que la puerta de llegada se vuelve a abrir y el contador interno de
cada uno de nosotros vuelve a ponerse en marcha. Desde el mismo
instante de la última vez. Pasa que ese punto en el horizonte
espacio tiempo es íntimo y personal. Y bastan unos instantes de
vuelta para darse cuenta de que un minuto de ausencia equivale a dos
horas de presencia. Nada es comparable al vértigo que produce la
sensación de comprobar que la vida, la muy puta, ha continuado sin
ti. Y aquí estás, de vuelta, pretendiendo, como Fray
Luis a
su regreso al aula de Salamanca, como decíamos ayer. Y no. De
repente eres el extraño que se da cuenta que ya nada está como lo
dejaste. En eso consiste volver
Fragmento
de "Gracias America", publicado en "Galicia Unica"
Revista independiente (http://www.galiciaunica.es/)
y cuya situación de crisis les obligaba, entonces, a emprender el viaje migratorio para procurar nuevos horizontes.Venían de aquel a este lado del Atlántico.
Sin embargo, hace más de un año que se me fueron ya los amigos,
latinos como yo, pero con acento argentino, venezolano, brasileiro,
uruguayo, ecuatoriano…
—-
Adiós, che… ¡Espero que volvás a Buenos Aires!
Un
beso en cada mejilla y una lágrima asomándose emocionada fue lo que
me dejaron mis gentes de “allá”… cuando volvieron para sus
“Américas”.
volviendo a América |
¿Y
ahora qué? Pues ahora que l"a temperatura social quema este
País…"esta historia vuelve a su inicio. Hemos reabierto la
puerta de salida a miles de jóvenes para que viajen al Continente
hermano en busca de oportunidades.
Dice
la cuenta gubernamental que solo a Argentina viajaron ya más de 17
mil… y también se fueron miles a Brasil, a los Estados Unidos e
incluso a Cuba…
Le
pregunto a mi mar…
—-
¿Qué es esto…?
Y
el mar me responde…
—-
Es la Tercera Guerra Mundial. Si os dejáis… ¡Os matarán de
hambre!
Un
refugio para la historia
El
Museo de la Emigración Gallega en la Argentina (MEGA) funciona en un
imponente edificio antiguo del barrio porteño de San Telmo, dentro
de la sede de la Federación de Asociaciones Gallegas. Allí
funcionan una nutrida biblioteca y una muestra permanente de
fotografías, libros, documentación y diversos elementos
relacionados con la historia de los gallegos en nuestro país,
abierta al público. Aquellos inmigrantes o descendientes que estén
interesados en compartir su historia pueden contactarse al teléfono
(011) 4362-5963 o al mail mega-museo@speedy.com.ar.
Museo de la E>migración gallega en Buenos Aires - Rep. Argentina |
De Manuel Curros Enríquez
CÁNTIGA (5 de xuño de 1869)
No
xardín unha noite sentada
ó
refrexo do branco luar,
unha
nena choraba sin trégolas
os
desdés dun ingrato galán.
I
a coitada entre queixas decía:
"Xa
no mundo non teño ninguén,
vou
morrer e non ven os meus ollos
os
olliños do meu doce ben".
Os
seus ecos de malenconía
camiñaban
nas alas do vento
i
o lamento
repetía:
"¡Vou
morrer e non ven ó meu ben!"
Lonxe
dela, de pé sobre a popa
dun
aleve negreiro vapor,
emigrado,
camiño de América
vai
o probe, infelís amador.
I
ó mirar as xentís anduriñas
cara
a terra que deixa cruzar:
"Quen
pudera dar volta -pensaba-,
quen
pudera convosco voar!..."
Mais
as aves i o buque fuxían
sin
ouír seus amargos lamentos;
sólo
os ventos
repetían:
"¡Quen
pudera convosco voar!"
Noites
craras, de aromas e lúa,
desde
entón ¡que tristeza en vós hai
prós
que viron chorar unha nena,
prós
que viron un barco marchar!...
Dun
amor celestial, verdadeiro,
quedou
sólo, de bágoas a proba,
unha
cova
nun
outeiro
i
on cadavre no fondo do mar.
Mujer llorando - Pablo Picasso |
CÁNTIGA (5 de junio de 1869)
En
el jardín una noche sentada
al
reflejo de la blanca luz de la luna,
una
nena lloraba sin tregua
los
desdenes de un ingrato galán.
Y
la desgraciada entre quejas decía:.
“Ya
en el mundo no tengo a nadie,
voy
a morir y no ven mis ojos,
los
ojitos de mi dulce bien”.
Sus
ecos de melancolía
caminaban
en las alas del viento
y
el lamento
repetía:
“¡Voy
a morir y no viene mi bien!”
Lejos
de ella, de pie sobre la popa
de
un leve negrero vapor,
emigrado,
camino de América
va
el pobre, infeliz amador.
Y
al mirar las gentiles golondrinas
hacia
la tierra que deja cruzar:
“Quien
pudiera dar vuelta –pensaba-,
quien
pudiera con vosotras volar!…”
Pero
las aves y el buque huían,
sin
oír sus amargos lamentos
solo
los vientos
repetían:
“Quien
pudiera con vosotras volar!”
Noches
claras, de aromas y luna,
desde
entonces ¡que tristeza en vosotras hay
para
los que vieron llorar una niña,
para
los que vieron un barco marchar!…
De
un amor celestial, verdadero,
quedó
solo, de lágrimas la prueba,
una
cueva,
en
un peñasco
y
un cadáver en el fondo del mar
También estuvo presente Ramón Cabanillas con Na casa vella de Vento Mareiro, Camiño longo (en gallego y castellano), En pé! y Acción galega. Cabanillas retrató en sus poemas los momentos de lucha y describió los paisajes gallegos, a veces llenos de abandono
casa natal de Ramón Cabanillas |
Camiño,
camiño longo,
camiño
da miña vida,
escuro
e triste de noite,
triste
e escuro de día...
¡camiño
longo
da
miña vida !
Vereda,
vereda torta
en
duras laxes aberta,
arrodeada
de toxos,
crebada
polas lameiras...
¡vereda
torta, ti onde me levas!
Camiño,
camiño longo.
A
choiva, a neve e as silvas
enchéronme
de friaxe,
cubríronme
de feridas...
¡camiño
longo da miña vida !
Vereda,
vereda fonda
de
fontes tristes, sen auga;
sen
carballos que dean sombra,
nin
chouzas que dean pousada..
¡vereda
fonda, ti cando acabas!
Ramòn
Cabanillas
CAMINO LARGO
Camino,
camino largo,
camino
de mi vida,
oscuro
y triste de noche,
triste
y oscuro de día…
¡camino
largo
de
mi vida!
Vereda,
vereda torcida
en
duras losas abierta,
rodeada
de toxos,
quebrada
por lodazales…
¡vereda
torcida, tú donde me llevas!
Camino,
camino largo.
La
lluvia, la nieve y las zarzas
me
llenaron de frío,
me
cubrieron de heridas
¡camino
largo de mi vida!
Vereda,
vereda honda
de
fuentes tristes, sin agua
sin
robles que den sombra
ni
chozas que den posada
¡Vereda
honda, tú cuando acabas!
¡En
pé!
¡Irmáns!
En pé sereos
a limpa fronte erguida,
envoltos na brancura
da luz que cae de riba,
o corazón aberto
a toda verba amiga
e nunha man a fouce
e noutra man a oliva,
arredor da bandeira azul e branca,
arredor da bandeira de Galicia,
¡cantémo-lo dereito
á libre nova vida!
a limpa fronte erguida,
envoltos na brancura
da luz que cae de riba,
o corazón aberto
a toda verba amiga
e nunha man a fouce
e noutra man a oliva,
arredor da bandeira azul e branca,
arredor da bandeira de Galicia,
¡cantémo-lo dereito
á libre nova vida!
Validos
de traidores
a noite de Frouseira
á patria escravizaron
uns reises de Castela.
Comestas polo tempo
xa afrouxan as cadeas...
¡Irmáns asoballados
de xentes estranxeiras,
ergámo-la bandeira azul e branca!
E ó pé da enseña da nación galega
cantémo-lo dereito
á libertá da Terra!
a noite de Frouseira
á patria escravizaron
uns reises de Castela.
Comestas polo tempo
xa afrouxan as cadeas...
¡Irmáns asoballados
de xentes estranxeiras,
ergámo-la bandeira azul e branca!
E ó pé da enseña da nación galega
cantémo-lo dereito
á libertá da Terra!
¡Irmáns
no amor a Suevia
de lexendaria historia,
¡en pé! ¡En pé dispostos
a non morrer sen loita!
¡O día do Medulio
con sangue quente e roxa
mercámo-lo dereito
á libre, honrada chouza!
¡Xa está ó vento a bandeira azul e branca!
¡A oliva nunha man, a fouce noutra,
berremos alto e forte:
“A nosa terra é nosa”.
de lexendaria historia,
¡en pé! ¡En pé dispostos
a non morrer sen loita!
¡O día do Medulio
con sangue quente e roxa
mercámo-lo dereito
á libre, honrada chouza!
¡Xa está ó vento a bandeira azul e branca!
¡A oliva nunha man, a fouce noutra,
berremos alto e forte:
“A nosa terra é nosa”.
Da
terra asoballada
1917
1917
Quen
no seu corazón
Ramón Cabanillas - ("No desterro", 1913)
Quen no seu corazón non leva un arpa
que saiba das cancións
escoitadas do berce entre os arrolos
e na reixa do Amor?
Quen non garda a memoria, triste ou leda,
dun algo que xa foi
Quen, orfo, sen fogar, abandonado
dos homes e de Dios,
non atopa consolo na lembranza
dun tempo que pasou?
Quen non lle fixo cova no seu peito
a unha morta ilusión?
Eu non sei, eu non sei que nos espera
este mundo deixar,
nin sei o que este diante, o que ha traernos
o escuro mais alo;
mais para ter, cen anos que morrendo
vivira neste chan,
febres no corpo, brétemas na alma
e loitos que chorar,
para ter as feridas sempre abertas .
chega de abondo o que ficou detras!
Ramón Cabanillas - ("No desterro", 1913)
Quen no seu corazón non leva un arpa
que saiba das cancións
escoitadas do berce entre os arrolos
e na reixa do Amor?
Quen non garda a memoria, triste ou leda,
dun algo que xa foi
Quen, orfo, sen fogar, abandonado
dos homes e de Dios,
non atopa consolo na lembranza
dun tempo que pasou?
Quen non lle fixo cova no seu peito
a unha morta ilusión?
Eu non sei, eu non sei que nos espera
este mundo deixar,
nin sei o que este diante, o que ha traernos
o escuro mais alo;
mais para ter, cen anos que morrendo
vivira neste chan,
febres no corpo, brétemas na alma
e loitos que chorar,
para ter as feridas sempre abertas .
chega de abondo o que ficou detras!
Escritorio de Ramón Cabanillas en su casa natal |
SONO
DOURADO
I
¡Ou
meu sono labrego! Unha casiña
preto do río, ó abrigo dos pinales,
con piorno e alboios nos currales
e palleiros na eira e na curtiña.
Ó pé da casa un muíño cantareiro
ó son da lira de ágoa que enche o caño,
baixo o maino agarimo dun castaño
e os amorosos brazos dun cruceiro.
Todo ó longo da aberta do muíño
tortas e vellas cepas de albariño
cos asios mestos no bendito outono.
E un ferrado de terra por facenda
pra prantío e xardín, libre de renda,
diesmo a Dios, sin foreiro nin máis dono.
II
Groria e lecer da casa, unha lareira
en que arderan enteiros os carballos,
arrodeada de afumados tallos,
con forno cheo e forte gramalleira.
E do inverno nas noites, cando o vento
nos altos pinos seus doores laia
e misteriosa rube dende a praia
a rouca voz do mar, no antigo asento
de meus avós labregos e cristianos,
presidindo o rueiro de aldeanos
que a relocente labarada doura,
ouír contar, doído, a un xornaleiro
—¡follas sin escribir do Romanceiro!—
a lenda triste dunha reina moura.
III
Ir á misa nas festas e á saída
na paz do adro conversar cos vellos
deses ditos, costumes e consellos
con que a vida do campo está tecida.
Tralo homilde xantar, mentras que a xente
moza relouca no turreiro, leda,
ler un libro no fondo da arboreda
ou visitar na vila algún parente.
E ó volver cara á chouza, paseniño,
praticando da anada cun veciño,
baixo a dourada craridá da tarde
ir vertendo, ó pasar, na aldea en calma,
este saúdo todo mel da alma:
"¡Vaia con ben, paisano! ¡Dios o garde!
preto do río, ó abrigo dos pinales,
con piorno e alboios nos currales
e palleiros na eira e na curtiña.
Ó pé da casa un muíño cantareiro
ó son da lira de ágoa que enche o caño,
baixo o maino agarimo dun castaño
e os amorosos brazos dun cruceiro.
Todo ó longo da aberta do muíño
tortas e vellas cepas de albariño
cos asios mestos no bendito outono.
E un ferrado de terra por facenda
pra prantío e xardín, libre de renda,
diesmo a Dios, sin foreiro nin máis dono.
II
Groria e lecer da casa, unha lareira
en que arderan enteiros os carballos,
arrodeada de afumados tallos,
con forno cheo e forte gramalleira.
E do inverno nas noites, cando o vento
nos altos pinos seus doores laia
e misteriosa rube dende a praia
a rouca voz do mar, no antigo asento
de meus avós labregos e cristianos,
presidindo o rueiro de aldeanos
que a relocente labarada doura,
ouír contar, doído, a un xornaleiro
—¡follas sin escribir do Romanceiro!—
a lenda triste dunha reina moura.
III
Ir á misa nas festas e á saída
na paz do adro conversar cos vellos
deses ditos, costumes e consellos
con que a vida do campo está tecida.
Tralo homilde xantar, mentras que a xente
moza relouca no turreiro, leda,
ler un libro no fondo da arboreda
ou visitar na vila algún parente.
E ó volver cara á chouza, paseniño,
praticando da anada cun veciño,
baixo a dourada craridá da tarde
ir vertendo, ó pasar, na aldea en calma,
este saúdo todo mel da alma:
"¡Vaia con ben, paisano! ¡Dios o garde!
IV
Ás traicións e ás inxurias xordo e cego
sobre todas as cousas deste mundo
arrolar meu amor, nobre e profundo,
á redención do escravo chan gallego.
E si un día felís contra a inxusticia
nos agros celtas o cramor se escoita,
ser dos primeiros en abrir a loita
baixo a santa bandeira de Galicia.
Seguila sempre, e ou lavar o ultraxe
dese feudal, sangrento vasallaxe
que lle impón, contra lei, a irmán Castela,
ou no aberto combate malferido,
ó pé dun valo vello e frorecido,
¡unha mañán de sol, morrer por ela!
V
E si o ceo dispón de outra maneira
meu sinxelo vivir, facerme vello
tendo a honra do nome por espello
e a probeza por dina compañeira.
Ver os meus fillos, para ben, criados,
amantes do seu chan, traballadores,
sin rebaixarse nunca ante os siñores
nin erguerse xamais ante os coitados.
E cando chegue o día da partida,
acollendo sin medo a nova vida,
limpa a concencia do mundano lixo,
morrer cristiano, baixo propio teito,
mandando, como é de uso e de dereito,
o corpo á terra, ¡a alma a Dios que a fixo!
Ás traicións e ás inxurias xordo e cego
sobre todas as cousas deste mundo
arrolar meu amor, nobre e profundo,
á redención do escravo chan gallego.
E si un día felís contra a inxusticia
nos agros celtas o cramor se escoita,
ser dos primeiros en abrir a loita
baixo a santa bandeira de Galicia.
Seguila sempre, e ou lavar o ultraxe
dese feudal, sangrento vasallaxe
que lle impón, contra lei, a irmán Castela,
ou no aberto combate malferido,
ó pé dun valo vello e frorecido,
¡unha mañán de sol, morrer por ela!
V
E si o ceo dispón de outra maneira
meu sinxelo vivir, facerme vello
tendo a honra do nome por espello
e a probeza por dina compañeira.
Ver os meus fillos, para ben, criados,
amantes do seu chan, traballadores,
sin rebaixarse nunca ante os siñores
nin erguerse xamais ante os coitados.
E cando chegue o día da partida,
acollendo sin medo a nova vida,
limpa a concencia do mundano lixo,
morrer cristiano, baixo propio teito,
mandando, como é de uso e de dereito,
o corpo á terra, ¡a alma a Dios que a fixo!
Ramón
Cabanillas
Y
rematamos la mañana poética con Presto de Miguel Melero, sus versos
nos dejaron un interrogante en el ambiente.
Recordad
disfrutar de los días y de las noches y llenar de versos las mañanas
de los sábados-.
Besos
y versos.
No hay comentarios:
Publicar un comentario